9 juni 2021
Duurzaamheid
De afgelopen maanden hebben zich veel ontwikkelingen voorgedaan op het gebied van duurzaamheid, vooral rondom zonnevelden. Dit heeft een behoorlijke impact gehad op (een deel van) de Buurse samenleving. We nemen u graag mee in de stappen en procedures die zich de afgelopen maanden hebben voorgedaan. Daarna willen we u ook graag informeren over ons betoog dat we op 12 mei hebben voorgedragen aan de gemeenteraadsleden tijdens een bijeenkomst van de commissie Ruimte. We hopen u op deze manier op de hoogte te brengen van de ontwikkelingen en de visie van de SBB t.a.v. het thema duurzaamheid. Ook hopen we samen met u te kunnen kijken naar hoe we in de toekomst als Buurse gemeenschap om kunnen gaan met het thema duurzaamheid.
In samenspraak naar duurzaam
Begin dit jaar hebben we u via Oons Dörpke geïnformeerd dat de beleidsregels over zonnevelden van de gemeente Haaksbergen ter inzage lagen. Om dit beleid op te stellen heeft de gemeente in 2020 een aantal bijeenkomsten voor inwoners georganiseerd. De bijeenkomst in januari 2020 bij Eetcafé Winkelman was één van deze bijeenkomsten. Deze was destijds goed bezocht. In het Oons Dörpke van maart gaven we al aan dat we als SBB regelmatig benaderd worden rondom het thema duurzaamheid. We hebben destijds met u gedeeld hoe wij hierin staan. We ondersteunen het doel van gemeente Haaksbergen om in 2050 energieneutraal te zijn. Samen met inwoners willen we kijken wat nodig is om zelfvoorzienend te worden en hoe dat gezamenlijk opgepakt kan worden. We zijn voorstander van verduurzaming, maar wel voorzichtig ten aanzien van windmolens en zonneparken, gelet op de grote ruimtelijke impact en de zorgen die we daarbij hebben ten aanzien van ons mooie buitengebied.
De beleidsregels over zonnevelden zijn op 1 april door de gemeenteraad van Haaksbergen vastgesteld. In het kort is hierin vastgelegd dat de Haaksbergse gemeenteraad ruimte biedt aan maximaal 40 hectare zonnevelden. Ook staan richtlijnen beschreven waaraan initiatieven moeten voldoen wanneer zij een zonneveld willen aanleggen. Er wordt bijvoorbeeld aangegeven op welke gronden zonnevelden niet zijn toegestaan (o.a. essenlandschap, beekdallandschap en Natura-2000 gebieden) en dat initiatieven moeten laten zien hoe zij omwonenden en andere belanghebbenden hebben betrokken. Mocht u hierover meer willen weten, dan kunt u op www.haaksbergen.nl de beleidsregels terugvinden.
Toetsingscomité
In de beleidsregels is ook vastgelegd dat initiatiefnemers van zonnevelden uiterlijk 14 mei 2021 een aanvraag voor een omgevingsvergunning konden indienen bij de gemeente Haaksbergen. Daar ging aan vooraf dat zij tot uiterlijk 16 april een vooroverlegplan in konden sturen, met informatie over het project dat de initiatiefnemers wilden uitvoeren. In totaal zijn 7 vooroverlegplannen bij de gemeente ingediend, waaronder 2 plannen voor zonnevelden op locaties in Buurse. Deze vooroverlegplannen zijn beoordeeld door een toetsingscomité bestaande uit een ecoloog, landschapsarchitect, specialist financiële participatie en een aantal specialisten van gemeente Haaksbergen. Het toetsingscomité heeft de 7 plannen op allerlei criteria beoordeeld en hiervoor punten gegeven. Op de website van de gemeente Haaksbergen kunt u ook terugvinden hoe de individuele plannen zijn beoordeeld en welke scores zij hebben gekregen van het toetsingscomité.
Verlening omgevingsvergunning
In de beleidsregels is vastgelegd dat het college een omgevingsvergunning verleent aan de initiatiefnemers die met hun aanvraag de hoogste score hebben, zolang het maximum van 40 hectare zonnevelden nog niet bereikt is. Op basis van de scores op de vooroverlegplannen heeft het toetsingscomité in totaal 3 plannen een positief advies gegeven. De initiatiefnemers hiervan hebben voor 14 mei een aanvraag voor een omgevingsvergunning bij het college van de gemeente Haaksbergen ingediend. De plannen van de initiatiefnemers die in Buurse een zonneveld wilden aanleggen, hebben geen positief advies gekregen van het toetsingscomité.
Inspreekmoment commissie Ruimte
De afgelopen maanden bereikten ons meerdere signalen dat de plannen voor zonnevelden op de twee locaties in Buurse voor veel onrust en onbegrip zorgen bij omwonenden en andere Buursenaren. We hebben daarom onze zorgen uitgesproken over het proces en de betrokkenheid van inwoners tijdens de raadsvergadering van de Commissie Ruimte op 12 mei 2021. Hieronder vindt u het verhaal dat we vanuit de SBB hebben voorgedragen. Na afloop was er ruimte voor vragen vanuit gemeenteraadsleden en daarna volgde een inspraak vanuit de omwonenden van de mogelijke zonnevelden in Buurse. Op www.haaksbergen.nl zijn beide voordrachten en de vragen van gemeenteraadsleden terug te kijken.
Beste commissieleden,
Fijn dat we hier vanavond mogen spreken. Dat doe ik namens de Belangengemeenschap Buurse. Een stichting die zich inzet voor de belangen van de inwoners van Buurse. We houden ons onder meer bezig met thema’s als woningbouw en het voorzieningenniveau, met als doel de leefbaarheid in ons dorp te behouden voor nu en in de toekomst. Ook het thema duurzaamheid is hierbij belangrijk en vandaar dat wij aandacht willen vragen voor het opgestelde Beleidskader zon en het onlangs doorlopen participatieproces rondom mogelijke zonnevelden binnen gemeente Haaksbergen.
Intussen hebben wij van de gemeente vernomen dat de twee mogelijke zonnevelden in Buurse van de toetsingscommissie geen positief advies hebben ontvangen. Desondanks lijkt het ons goed van deze gelegenheid gebruik te maken om onze zorgen te uiten over het participatieproces wat is doorlopen, zodat we hier lering uit kunnen trekken voor de toekomst.
Het thema duurzaamheid en in het bijzonder zonnevelden leeft, dat zie je ook aan de onlangs uitgezette enquête die door een aantal bezorgde inwoners is uitgezet binnen de Buurse samenleving. Ons bereiken signalen dat veel inwoners opgelucht zijn dat de voorgestelde zonnevelden in Buurse niet doorgaan. De afgelopen weken heeft het tot onrust, onbegrip en spanningen geleid en het drijft een wig binnen onze anders zo hechte gemeenschap. Dat baart ons grote zorgen. Het zal altijd zo blijven dat er voor- en tegenstanders zijn en dat mensen verschillende belangen hebben. Vanuit de belangengemeenschap proberen wij het algemene belang te behartigen. We ondersteunen het doel van de gemeente Haaksbergen om in 2050 energieneutraal te zijn. Duurzaamheid is ook een speerpunt binnen onze eigen uitvoeringsagenda. En samen met inwoners willen we ons inzetten om te kijken hoe we als dorp een bijdrage kunnen leveren aan de duurzaamheidsdoelstellingen.
Ten aanzien van grootschalige energieopwekking, waaronder zonnevelden en windmolens, nemen we een neutraal standpunt in en zijn we vooral kritisch op het participatieproces, zodat er voldoende draagvlak is en de lusten en de lasten evenredig worden verdeeld.
Met name ten aanzien van het huidige participatieproces t.a.v. de zonnevelden hebben wij zorgen die we graag aan jullie willen uitspreken. Er was sprake van een kort tijdsbestek tussen het vaststellen van beleid en het indienen van de vooroverlegplannen. Initiatiefnemers zijn daardoor met name de laatste maand zeer actief geweest en alle stappen moesten in sneltreinvaart doorlopen worden. Initiatiefnemers hadden deze stappen wellicht eerder kunnen doorlopen, maar vanuit hen is het voorstelbaar dat zij wachten tot er meer duidelijkheid is over beleid. Met als gevolg dat de inwoners er de dupe van zijn geworden, omdat zij onvoldoende kans hebben gekregen om zich in het onderwerp te verdiepen, een mening te vormen, hierover met elkaar de dialoog te voeren en gezamenlijk te komen tot mogelijke oplossingen of een werkbare situatie.
De beperkingen rondom corona hebben het participatieproces bemoeilijkt, maar dit neemt niet weg dat zorgvuldigheid hierbij belangrijk is. Zeker als mensen weinig ervaring hebben met digitaal vergaderen en webinars verdient dit extra aandacht. Een webinar is redelijk statisch en wordt als eenrichtingsverkeer ervaren. Nu overheerst het gevoel dat we enerzijds minder mensen bereikt hebben en anderzijds dat inwoners weinig tijd en ruimte hebben gevoeld om actief te kunnen participeren en de dialoog te voeren.
Bij de totstandkoming van het beleid zijn in de beginfase een aantal bijeenkomsten georganiseerd door de gemeente, waaronder één in Buurse. De betrokkenheid van inwoners in de volgende beleidsfasen was beperkt en dat zien wij ook terug in de reacties van inwoners. Vaak wordt de vraag gesteld waarom er niet gestart wordt met zon op dak in plaats van het gebruik van waardevolle agrarische grond. Ook de volgorde van de huidige implementatie van duurzaamheidsmaatregelen heeft tot veel vragen geleid. Waarom met zonneparken starten, als dit als sluitstuk dient te worden gezien zodra andere maatregelen zijn verkend en toegepast? Onduidelijk is of de gemeente ook deze stappen heeft gezet, zoals geadviseerd in de Handreiking Zonnevelden van de provincie. Door als gemeente inwoners actiever mee te nemen in de stappen die gezet worden en de besluiten die hierbij genomen worden, voorkom je veel onbegrip en weerstand.
Veel inwoners zijn ook onwetend ten aanzien van het besluitvormingsproces en de momenten waarop zij daar invloed op kunnen uitoefenen. Participatie van inwoners zou naar ons idee ook meer moeten zijn dan een zienswijze aan het einde van het proces; je wilt vanaf het begin samen met inwoners hierin optrekken, passend bij wijkgericht werken.
We zijn ons bewust van de ruimte die Buurse heeft en de verwachtingen die dit mogelijk schept voor eventuele nieuwe projecten op het gebied van duurzaamheid. We denken in een volgende ronde graag vroegtijdig en actief mee met de gemeente en eventueel de energiecoöperatie, waarbij we aandacht zullen vragen voor een integrale afweging zodat Buurse niet onevenredig wordt belast. Want ook Natura2000 en andere ontwikkelingen die van invloed zijn op de leefbaarheid van inwoners dienen naar ons idee hierin meegenomen te worden. We willen als belangengemeenschap een constructieve gesprekspartner zijn, maar worden ook graag door de gemeente in die positie gebracht. Zelf zullen we proactief de ontwikkelingen volgen en op korte termijn contact opnemen met de ECH. We streven naar duurzaamheid in de breedste zin van het woord, dus ook een duurzame samenwerking met gemeente, inwoners en andere relevante partijen.
Dank voor uw aandacht en tijd.
Vervolg inspreek commissie Ruimte
Na het inspreekmoment bij de gemeenteraad, hebben we op 18 mei een overleg gehad met wethouder Jan-Herman Scholten, wethouder Louis Koopman, beleidsadviseur duurzaamheid Niels Busschers en wijkcoördinator Harm Rexwinkel. Tijdens dit overleg hebben we gesproken over de impact die het gehele proces rondom zonnevelden heeft gehad voor een deel van de inwoners van Buurse en vooral ook gekeken hoe we hiervan kunnen leren voor de toekomst.
We zijn ons ervan bewust dat het beleidskader Zon nog maar één van de waarschijnlijk vele initiatieven is rondom duurzaamheid. De gemeente Haaksbergen heeft de ambitie om naast 30 tot 40 hectare zonnevelden ook nog 22 hectare zonnepanelen op grote daken te leggen en 5 windturbines te plaatsen om zo de benodigde hoeveelheid duurzame energie op te wekken. Volgens de gemeente moet de komende jaren duidelijk worden hoe zij dat willen realiseren, in samenspraak met inwoners en bedrijven.
Nieuw leven werkgroep Duurzaamheid
Als SBB zijn we van mening dat we als gemeenschap van Buurse beter aan de voorkant mee kunnen denken over welke duurzame projecten we gezamenlijk kunnen realiseren, met draagvlak vanuit de omgeving, dan te wachten tot de gemeente of provincie beleid vaststelt en besluiten neemt die bepalend zijn voor onze eigen leefomgeving. We hopen daarom met zoveel mogelijk inwoners van Buurse het proces van duurzaamheid te gaan vormgeven. We zullen daarom de werkgroep ‘Duurzaamheid’ nieuw leven in blazen en nodigen u van harte uit om hierbij aan te sluiten. Meld u vooral aan via sbb@buurse.nl, want alleen gezamenlijk kunnen we bijdragen aan de energietransitie, zonder daarbij onze eigen woon- en leefomgeving uit het oog te verliezen!
Links
